Migracje ludności w obrębie kraju powodują szereg skutków prawnych. Przede wszystkim osoby, które opuściły daną miejscowość, powinny zostać wykreślone z wszelkich lokalnych ewidencji, takich jak spis wyborców. Niestety, prawo nie nadąża za zmianą rzeczywistości, wskutek czego na takich spisach nadal widnieją osoby, które w żaden sposób nie są już związane z danym miejscem od lat.
Należy wskazać, że jest to duża niedogodność dla urzędów statystycznych oraz innych instytucji, które potrzebują rzetelnych informacji o danej zbiorowości. Nic nie wskazuje na to, aby problem ten został zażegnany, bowiem obowiązek meldunkowy wydaje się być na chwilę obecną czystą fikcją. Osoby, które podejmują pracę lub naukę poza miejscem swojego zamieszkania, nie dopełniają odpowiednich czynności urzędowych. Dobrze jest jednak pamiętać o tym, że taka niepewna sytuacja rodzi określone skutki prawne, które w dłuższej perspektywie mogą okazać się niekorzystne.
Meldunek polega na złożeniu w urzędzie deklaracji, że wskazana w wniosku miejscowość jest także miejscem stałego zamieszkania. Jeszcze w latach dziewięćdziesiątych mówiono o obowiązku meldunkowym, którego niedopełnienie rodziło określone sankcje. Na chwilę obecną ich nie ma, co sprawia, że ludzie niezbyt chętnie meldują się w urzędach. Duże znaczenie ma fakt, iż istnieje spore grono osób, które stale się przemieszczają. Nie sposób wymagać od nich, aby meldowali się w każdym miejscu na swojej drodze.
Dlatego najbardziej racjonalnym wyjściem z całej sytuacji byłoby wprowadzenie prostszej niż meldunek instytucji, która nie wymaga wypełniania szeregu dokumentów i dokonywania setek zgłoszeń. Niestety, takie zmiany rychło nie nastąpią, bowiem sam ustawodawca nie interesuje się tą kwestią. Sprawia to, że niezbędne byłoby podjęcie odpowiednich inicjatyw społecznych w celu nagłośnienia problemu. Dzięki takim działaniom mogłoby dojść do zainicjowania procedury ustawodawczej, która zmieniłaby obecny stan rzeczy na lepsze.
Nie sposób jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy jest obowiązek meldunku
Obowiązujące przepisy prawne wskazują, że każda osoba zmieniająca swoje miejsce zamieszkanie powinna się zameldować. Regulacja ta nie jest jednak uzupełniona żadnymi przepisami zawierającymi sankcje, co sprawia, że przestrzeganie przepisu zależy wyłącznie od dobrej woli ludzi. Niektóre osoby skrupulatnie dokonują formalności związanych z zameldowaniem, jednak przeważająca część obywateli polskich tego nie robi. Sprawia to, że istnieje stan rzeczy, w którym obowiązek meldunkowy jest martwy.
Przedstawiciele doktryny prawa uważają, że nastąpił zwyczaj negatywny, wskutek którego omawiany przepis już nie obowiązuje. Także w parlamencie głośno mówi się o tym, że migracja ludności jest tak znaczna, że nie sposób oczekiwać, aby obowiązek meldunkowy nadal istniał. Oficjalne zniesienie odpowiednich przepisów było zaplanowane na rok 2019, jednakże władze zdecydowały się na podtrzymanie ustawy jeszcze przez kilka lat. Wraz z odpowiednimi zmianami obowiązek przestanie faktycznie istnieć.
Warto nadmienić, iż w pewnych sytuacjach bez meldunku w danej miejscowości nie sposób załatwić jakichkolwiek spraw urzędowych. Mowa tu przede wszystkim o sprawach fiskalnych. Istnieją specjalne strefy ekonomiczne, w ramach których korzystać można z ulg i zwolnień podatkowych. Aby było to jednak możliwe, niezbędne jest stałe zameldowanie na obszarze miejscowości, dla których taka strefa została ustanowiona.
W przeciwnym wypadku podatnik podlega rozliczeniu na zasadach ogólnych, bez możliwości skorzystania z preferencji. Ponadto każda osoba bezrobotna obowiązana jest do rejestracji w Urzędzie Pracy właściwym ze względu na miejsce zameldowania. Bez znaczenia pozostaje tutaj kwestia, iż nie pokrywa się ono z miejscem stałego zamieszkania. Dlatego osoby poszukujące pracy bardzo często meldują się w miejscach, w których rzeczywiście mieszkają. Także sprawy związane z aktami stanu cywilnego rozstrzygane są w oparciu o miejsce meldunku a nie zamieszkania.
